Dokumentacja
Informacje podstawowe
Zespół złożony z doświadczonych farmaceutów, matematyków i informatyków, opracował niespotykane wcześniej w Polsce zasoby:
- bazę interakcji lek-suplement,
- bazę synergizmów i antagonizmów, czyli zależności występujących między składnikami zawartymi w suplementach diety.
Unikalna baza stanowi rdzeń narzędzia Smart Pharma Finder+, dzięki czemu możliwa jest analiza interakcji także pomiędzy opakowaniami suplementów diety i lekami. Komplementarność i w związku z tym ergonomia pracy profesjonalistów, została uzyskana dzięki hybrydzie uznanego na rynku Polipragmatyka (od Pharmindex) opartego na finladzkiej bazie InxBase oraz pionierskiej bazie Pharmdiver, która uzupełnia druga połowę brakujących danych, które można wykorzystać w sposób operacyjny. Rozwiązanie to, stanowi pierwszy krok ku pełnej automatyzacji przeglądu lekowego, z wykorzystaniem najnowszych technologii sztucznej inteligencji (AI) i uczenia maszynowego (ML). Taka baza do tej pory była nieosiągalna na rynku, a jest kluczowa dla identyfikacji jednocześnie wszystkich typów zależności między wieloma preparatami. To nie tylko zwykła baza danych, lecz zaawansowany system, który wykrywa interakcje między lekami, suplementami oraz identyfikuje współdziałanie składników w różnych preparatach farmaceutycznych o różnym statusie rejestracyjnym.
Wszystko to, zostało opracowane w celu uzyskania efektów, które poprawią jakość życia pacjentów oraz zwiększą bezpieczeństwo farmakoterapii i suplementacji.
Suplementacja i farmakoterapia w świetle EBM
Pracę wykonano na podstawie udowodnionych danych naukowych, zgodnie z EBM, czyli medycyny opartej na faktach, rozumianej jako wykorzystanie najbardziej wiarygodnych i aktualnych danych w praktyce klinicznej bez stosowania nadinterpretacji – wszystko w trosce o poprawę jakości, skuteczności i bezpieczeństwa suplementacji oraz ewentualnej farmakoterapii.
Sprawdziliśmy składniki takie, jak:
- witaminy,
- składniki mineralne,
- aminokwasy,
- białka i enzymy
- lipidy,
- węglowodany,
- bakterie i grzyby probiotyczne oraz postbiotyki i prebiotyki,
- rośliny i składniki pochodzenia roślinnego.
Pionierska koncepcja poprzednika i następnika
Jak skutecznie korzystać z bazy wiedzy Pharmdiver? Przeczytaj, zanim zaczniesz!
1. Poprzednik – składnik występujący w interakcji jako pierwszy. Wpływa on na działanie następnika np. witamina C (poprzednik) zwiększa wchłanialność żelaza (następnik).
2. Następnik – składnik występujący w interakcji jako drugi. Wpływ na jego działanie ma poprzednik np. na zwiększoną wchłanialność żelaza (następnik) wpływ ma witamina C (poprzednik).
3. Kolejność składników (poprzednik i następnik) ma znaczenie, gdyż nie każda relacja działa w obie strony – dotyczy to synergizmów, antagonizmów i innych zależności suplement-suplement np. żelazo nie wpływa na zwiększenie wchłanialności witaminy C.
4. W przypadku wybrania rodzaju interakcji: „interakcja lek-suplement” relacja zawsze działa w obie strony. Dla porządku przyjęliśmy konwencję, w której poprzednik jest składnikiem suplementu, a substancja lecznicza jest następnikiem.
Definicje i założenia Smart Pharma Finder+
Master słownik
Składnik – podstawowa jednostka identyfikująca składnik odpowiedzialny za określone działanie fizjologiczne. Składnik główny nie obejmuje postaci chemicznych, soli, izomerów, szczepów bakteryjnych. O składniku mówimy zawsze w kontekście synergizmów, antagonizmów i innych zależności. W przypadku interakcji lek-suplement, na potrzeby zachowania odrębności różnych wskazań do stosowania, po stronie suplementu używamy terminu składnik, po stronie leku używamy terminu substancja lecznicza.
Kategoria składnika – podejście Smart Pharma Finder+ uwzględnia klasyczny podział na witaminy, składniki mineralne, probiotyki, rośliny i składniki pochodzenia roślinnego. Poza tym zostały wprowadzone pozycje w kategoryzacji uwzględniające podział składników na białka i enzymy, lipidy i pochodne, prebiotyki, produkty odzwierzęce i inne.
Typy zależności suplement – suplement
Synergizm – relacja między składnikami preparatów, która poprawia efekty suplementacji. Zależność może być wzajemna lub jednostronna (poprzednik, czyli składnik mający wpływ, poprawia działanie następnika). Wymienione poniżej rodzaje synergizmów między składnikami suplementów diety mogą przyczynić się do poprawy efektywności zdrowotnej oraz wpływać na ich skuteczność w organizmie ludzkim.
Wymienione poniżej typy synergizmów między składnikami suplementów diety mogą przyczynić się do poprawy efektu zdrowotnego oraz wpływać na ich skuteczność w organizmie ludzkim.
Wyodrębniliśmy 5 typów synergizmów:
- Zwiększony efekt działania jednej lub obu substancji
Ten typ synergizmu zachodzi, gdy składniki aktywne w suplementach wzmacniają lub potęgują swoje działanie nawzajem. Efekt synergii może prowadzić do silniejszego lub bardziej efektywnego wpływu na organizm w porównaniu z działaniem każdego składnika osobno.
- Poprawa wchłanialności/przyswajalności
Ten typ synergizmu odnosi się do sytuacji, w której jeden składnik suplementu poprawia zdolność organizmu do wchłaniania/przyswajania drugiego składnika. To współdziałanie może prowadzić do zwiększenia dostępności składników odżywczych dla organizmu.
- Jeden składnik obniża wysokie/niebezpieczne stężenie drugiego składnika
Ten rodzaj synergizmu występuje, gdy jeden składnik suplementu zmniejsza/reguluje wysokie lub potencjalnie niebezpieczne stężenia innego składnika. Może to zapobiegać skutkom ubocznym lub toksyczności, które mogą wystąpić przy zbyt dużym stężeniu danego składnika.
- Odpowiednie proporcje składników=prawidłowe działanie
W tym przypadku synergizm pojawia się, gdy składniki są dostarczane w odpowiednich proporcjach, co umożliwia im współpracę w celu uzyskania optymalnego efektu terapeutycznego lub korzyści zdrowotnych.
- Zwiększona synteza składnika “x” w obecności składnika “y”
Ten typ synergizmu polega na współdziałaniu składników, które prowadzi do zwiększenia produkcji lub syntezy określonego składnika w organizmie, gdy oba są obecne jednocześnie. Takie współdziałanie może prowadzić do wzmożonej aktywności biologicznej danego składnika w organizmie.
Antagonizm – relacja między składnikami preparatów, która wyklucza lub osłabia efekty suplementacji. Zależność może być wzajemna lub jednostronna (poprzednik, czyli składnik mający wpływ, osłabia lub wyklucza działanie następnika).
Wymienione rodzaje antagonizmów między składnikami suplementów diety potencjalnie mogą wpływać na ich skuteczność redukując korzyści zdrowotne
Wyodrębniliśmy 4 typy antagonizmów:
- Gorsza wchłanialność/przyswajalność
Ten rodzaj antagonizmu występuje, gdy obecność jednego składnika w suplemencie zmniejsza zdolność organizmu do wchłaniania lub przyswajania drugiego składnika. Skutkuje to obniżeniem dostępności lub efektywności jednego lub obu składników w organizmie.
- Niebezpieczny/niepożądany wzrost stężenia jednej z substancji
Antagonizm ten odnosi się do sytuacji, w której jedna substancja w suplemencie powoduje niekontrolowany wzrost stężenia drugiego składnika, co może prowadzić do potencjalnie niebezpiecznych efektów ubocznych lub toksyczności.
- Jeden składnik osłabia działanie drugiego składnika
W tym przypadku antagonizm występuje, gdy obecność jednej substancji zmniejsza lub neutralizuje działanie terapeutyczne lub pożądane efekty drugiego składnika suplementu.
- Niedobory składnika x powodują obniżenie wchłanialności/osłabienie składnika y
Ten rodzaj antagonizmu zachodzi, gdy braki lub niedobory jednego składnika suplementu prowadzą do zmniejszenia zdolności organizmu do wchłaniania lub wykorzystania innego składnika. Może to skutkować zmniejszeniem efektywności lub pożądanych korzyści zdrowotnych związanych z drugim składnikiem.
- Inne – wzajemna relacja między składnikami preparatów, która w zależności od kontekstu wywiera efekt pozytywny lub negatywny (do oceny indywidualnej).
Różnorodność zależności między składnikami: wzajemny wpływ i jednostronne relacje
Wszystkie typy zależności mogą być wzajemne (symetryczne) lub jednostronne (asymetryczne). W relacjach symetrycznych oba składniki działają na siebie w ten sam sposób. W relacjach asymetrycznych poprzednik (składnik mający wpływ) poprawia działanie następnika, ale w drugą stroną relacja ta już nie zachodzi. Przykłady:
- Jednostronnie opisanym antagonizmem (asymetrycznym) jest wpływ witaminy C na zmniejszenie wchłaniania witaminy B12 w organizmie. Witamina C (poprzednik) wpływa na witaminę B12 (następnik). W przeciwną stronę nie występuje relacja negatywna, zatem antagonizm nie został opisany.
- Wzajemnie negatywną (symetryczną) zależnością jest para cynk i magnez. Te składniki mineralne należy stosować z zachowaniem przynajmniej godzinnego odstępu między preparatami, gdyż mogą wzajemnie ograniczać swoje wchłanianie, stąd konieczna jest przerwa. Ten przykład zależności został opisany w dwóch kierunkach, tzn. 1: magnez (poprzednik) wpływa na cynk (następnik) oraz 2: cynk (poprzednik) wpływa na magnez (następnik).
Różnorodność zależności między składnikami: Wzajemny wpływ i jednostronne relacje
Uwzględniliśmy również sytuację, w której dwa składniki o tożsamym działaniu – w zależności od kontekstu sytuacji lekowej i zdrowotnej pacjenta przynoszą efekt pozytywny lub negatywny (do oceny indywidualnej), np. zidentyfikowana zależność Morwa biała + Cynamonowiec cejloński: Obie rośliny wykazują działanie obniżające poziom cukru we krwi. Przy jednoczesnym stosowaniu należy zachować ostrożność, gdyż może dochodzić do intensyfikacji działania hipoglikemicznego. Konieczne jest kontrolowanie poziomu glikemii, szczególnie u osób stosujących leki hipoglikemiczne. Takie połączenie może doprowadzić do stanu, który bezpośrednio będzie zagrażał życiu. Jednakże, może się okazać, iż ta kombinacja składników została zalecona przez lekarza i jest stosowana świadomie, dlatego niezbędna jest ocena ryzyka i korzyści.
Zróżnicowane relacje między składnikami. Wielowymiarowość synergii i antagonizmu
Na jednej parze składników może wystąpić kilka typów synergizmów/antagonizmów, np. połączenie witaminy A z witaminą D zostało sklasyfikowane jako powszechnie znany synergizm, jednak najnowsze doniesienia naukowe mówią o antagonizmie w przypadku braku równowagi między nimi – stąd też został opisany również ten typ relacji.
Interakcje lek- suplement
W medycynie określenie „interakcja farmakologiczna” lub inaczej „interakcja leków” stosuje się, gdy jedna substancja lecznicza wpływa na aktywność drugiej, przy jednoczesnym ich podaniu. Chociaż teoretycznie działanie to może być zarówno pozytywne, jak i negatywne, to jednak najczęściej określenie to stosuje się w odniesieniu do interakcji niepożądanych. W naszej podejściu termin interakcja występuje w kontekście negatywnym.
Interakcje lek-suplement – zjawisko wzajemnego oddziaływania pomiędzy różnymi substancjami – dwiema lub więcej, które może skutkować zmianą ich właściwości, modyfikacją wpływu na organizm ludzki oraz zwiększonym ryzykiem wystąpienia niepożądanych efektów.
Interakcje lek-suplement opisane podwójnie – niektóre interakcje wykazują zróżnicowane działanie. Może to być na przykład efekt hipoglikemiczny lub hipotensyjny. W takich przypadkach, dla zachowania przejrzystości i ułatwienia podjęcia decyzji w zależności od kontekstu, tak interakcja posiada odrębne opisy.
Potencjalnie niebezpieczne połączenia składników – ponieważ troszczymy się o bezpieczeństwo i zdrowie pacjentów, to potencjalnie niebezpieczne połączenia składników są dla nas priorytetem. W celu zwiększenia świadomości na temat tych zagrożeń, szczególnie istotne interakcje zostały wyodrębnione i oznaczone jako „ważne interakcje”. Definicja ważnej zależności w kontekście farmakologicznym odnosi się do interakcji między dwoma lub więcej lekami, suplementami, albo między lekami a pokarmem, która ma istotny wpływ na działanie leku, bezpieczeństwo pacjenta lub skuteczność terapii. Taka interakcja może prowadzić do różnych skutków, takich jak:
- Zmniejszenie skuteczności leku: Jeden lek może zmniejszać efektywność drugiego, co może prowadzić do niewystarczającej kontroli stanu zdrowia pacjenta.
- Zwiększenie toksyczności: Interakcja może zwiększać ryzyko działań niepożądanych, czasami nawet do poziomu zagrażającego życiu.
- Intensyfikacja działania: Dwa leki mogą wzajemnie potęgować swoje działanie, co może być zarówno pozytywne (wzmacnianie efektu terapeutycznego), jak i negatywne (wzrost ryzyka działań niepożądanych).
- Interakcje farmakokinetyczne: Mogą one wpływać na sposób, w jaki lek jest absorbowany, rozprowadzany w organizmie, metabolizowany i wydalany.
- Interakcje farmakodynamiczne: Dotyczą one zmian w działaniu leku spowodowanych przez inny lek, bez wpływu na jego farmakokinetykę.
Przykłady takich interakcji obejmują m.in. połączenie wapnia z antybiotykami tetracyklinowymi oraz simwastatyny z witaminą B3.
Naszym celem jest informowanie o potencjalnych ryzykach związanych z tymi interakcjami, aby umożliwić podejmowanie świadomych decyzji dotyczących suplementacji lub farmakoterapii.
Typy interakcji lek-suplement z uwagi na rezultat – temat ten, jest bardzo złożonym obszarem farmacji, gdzie w rzeczywistości rezultat wynika z wielu mechanizmów zachodzących w ramach danej interakcji. W metodyce przyjęto jeden typ dominujący. Jest to jednak zawsze uproszczenie. Zalecamy pogłębienie tematu i rozważenie go zawsze w kontekście danego pacjenta.
- Zmniejszone działanie substancji leczniczych – występuje, gdy obecność jednej substancji leczniczej zmniejsza efektywność lub działanie drugiej substancji. W rezultacie terapeutyczne działanie leków może być osłabione.
- Zwiększone działanie substancji leczniczych – ma miejsce, gdy działanie jednej substancji leczniczej jest zwiększane przez obecność innej substancji. Efekt synergiczny oznacza, że łączne działanie leków jest większe niż suma ich działań podawanych osobno, co może być wykorzystane do zwiększenia efektywności leczenia, ale też prowadzić do wystapienia działań niepożądanych.
- Działania niepożądane – są to niekorzystne, często niezamierzone efekty terapeutycznego zastosowania leku. Mogą one wystąpić obok pożądanych działań leczniczych i wahać się od lekkich do ciężkich, czasem zagrażających życiu reakcji.
- Intensyfikacja działania – zachodzi, gdy łączne działanie dwóch lub więcej substancji leczniczych jest większe niż suma ich indywidualnych działań. Oznacza to, że efekty leków podawanych razem sumują się (ewentualnie potęgują), co może być pożądane w niektórych przypadkach terapeutycznych, prowadząc do intensyfikacji pożądanego efektu leczniczego. Może też prowadzić do wystąpienia działań niepożądanych. Interakcja ta wymaga indywidualnej oceny, gdyż dwa składniki/substancje lecznicze mają tożsame działanie – w zależności od kontekstu efekt pozytywny lub negatywny.
- Interakcja inna, niesklasyfikowana – obejmuje wszelkie interakcje między lekami, które nie wpisują się w powyższe kategorie. Mogą to być unikalne lub rzadziej spotykane efekty interakcji. Kategoria ta jest pojemna i umożliwia klasyfikację interakcji, które nie są jednoznacznie antagonistyczne, synergistyczne, addytywne lub związane z działaniami niepożądanymi, ale mają istotne znaczenie kliniczne. Mogą to być również zależności, które nie zostały dostatecznie poznane i ich wpływ na organizm nie jest do końca poznany.
UWAGA! Mówienie o suplementach i szlakach fizjologicznych plus receptory jest nadużyciem. Nie ma tak dokładnych badań jak w przypadku leków, czyli nie możemy takiego założenia zastosować do wszystkich odnalezionych zależności. W ogólności jednak, dwa pierwsze pierwsze typy (zmniejszenie/zwiększenie) zostały rozpatrzone jako wpływ jednej substancji na drugi na każdym z etapów losu leków w organizmie (LADME).
Rygorystyczna kontrola poprawności danych
Każdą z odszukanych zależności, którą zdecydowaliśmy się opisać, poddaliśmy jednokrotnej lub dwukrotnej weryfikacji przez inną osobę niż autor danej pozycji.
Stały rozwój bazy danych
Nasz postęp jest nieustanny, wciąż odkrywamy nowe źrodła rzetelnej wiedzy na temat tego jak składniki suplementów diety mogą współgrać lub przeciwstawiać się sobie. Tworzymy nowe synergizmy i antagonizmy, odkrywając różnorodne interakcje między nimi a lekami, co pozwala nam lepiej zrozumieć ich wpływ i potencjał w różnych shematach suplementacyjnych czy farmakoterapeutycznych.
Źródła
- Natural Medicines (NatMed Pro). Therapeutic Research Center: https://naturalmedicines.therapeuticresearch.com/
- Examine: nutrition and supplement information you can trust: https://examine.com/
- UpToDate: https://www.wolterskluwer.com/en/solutions/uptodate
- DrugBank.com: https://go.drugbank.com/
- PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
- Czytelnia Medyczna: https://www.czytelniamedyczna.pl/
- Google Scholar: https://scholar.google.com/https://informationisbeautiful.net/visualizations/snake-oil-scientific-evidence-for-nutritional-supplements-vizsweet/ oraz inne wybrane przez farmaceutę wiarygodne źródła informacji
- EMA (European Medicines Agency): http://www.adrreports.eu/
- Informacja o leku: CHPL
- Literatura fachowa z zakresu farmacji klinicznej, publikacje, opinie autorytetów z zakresu farmacji i medycyny, dostępne opisy przypadków potwierdzające niekorzystne interakcje
Dokumentacja oraz bazy danych opisywane w tej sekcji stanowią własność MAK sp.z o.o. i są chronione prawami autorskimi.
Definicje i założenia Pharmindex
Pharmindex interakcje korzysta z bazy wiedzy o interakcjach InxBase, opracowanej przez MedBase, Turku wraz z Karolinska Insitutet, Sztokholm oraz dostosowanych do warunków polskich przez PHARMINDEX Poland.
Baza InxBase oraz zawartość serwisu Smart Pharma Finder+ są chronione prawami autorskimi.
Identyfikacja interakcji
Badanie interakcji następuje po substancji czynnej, dlatego dla leków złożonych prezentowane są odzielnie sustancje lekowe, które wchodzą w interakcje.
Uwaga: dla badanej pary substancji moga występować Interakcje Kliniczne (IK) i Działania Nieporządane (DN) jednocześnie albo same IK lub same DN
Skala interakcji – oznaczenia
A – Brak znaczenia klinicznego wzajemnego wpływu leków.
B – Kliniczne znaczenie wzajemnego wpływu leków jest niepewne i/lub może się zmienić.
C – Wzajemny wpływ leków jest klinicznie istotny, można tego uniknąć np. poprzez dostosowanie dawkowania.
D – Wzajemny wpływ leków jest klinicznie istotny, należy unikać łączenia wybranych substancji.
Skala interakcji – opis
Interakcje w praktyce, stworzone przez lekarzy dla lekarzy.
Wsparcie decyzji terapeutycznej w bezpiecznym wyborze leków. Ideą twórców rozwiązania jest ułatwienie codziennej pracy lekarza praktyka poprzez możliwość szybkiego sprawdzenia wzajemnego wpływu wybranych leków, i sygnalizowania tylko tych, które są ważne klinicznie. Prezentuje starannie przygotowywane zalecenia stosowania wybranych leków wynikające z bieżąco aktualizowanych informacji o interakcjach lekowych opartych o piśmiennictwo medyczne – zgodnie z Evidence Based Treatment.
Baza InxBase
Baza interakcji InxBase prezentuje aktualną wiedzę na temat istotnych klinicznie interakcji pomiędzy lekami. Interakcje są opisywane szczegółowo na poziomie pojedynczej substancji czynnej. Każda interakcja zawiera ocenę zagrożeń przedstawioną w zwartej formie merytorycznej. InxBase umożliwia w czasie rzeczywistym wsparcie profesjonalisty w podejmowaniu decyzji terapeutycznej w różnych sytuacjach klinicznych. Baza zawiera informacje o 20 000 interakcjach lekowych i systematycznie wzrasta – co czyni ją wyraźnie jedną z najbardziej wszechstronnych baz danych dotyczących interakcji. Baza interakcji lekowych, której celem jest wsparcie lekarza praktyka we właściwym wyborze leków i zmaksymalizowanie bezpieczeństwa leczenia. Co ważne, rozwiązanie kładzie nacisk na ostrzeżenie o konkretnym znaczeniu klinicznym, przy jednoczesnym uszczegółowieniu drogi podania, wskazania terapeutycznego oraz zakresu dawkowania. InxBase to system wsparcia decyzji terapeutycznej prezentujący starannie przygotowywane oraz na bieżąco aktualizowane informacje o interakcjach lekowych z zaleceniami klinicznymi, możliwy do zintegrowania z rozwiązaniem informatycznym w miejscu pracy lekarza i poprawiający skuteczność w przepisywaniu leków.
Dokumentacja medyczna, została przez autorów bazy InxBase podzielona następująco:
- Dane pochodzą z ekstrapolacji badań nad podobnymi lekami
- Dane pochodzą z niepełnych opisów przypadków i / lub badań in vitro
- Dane pochodzą z dobrze udokumentowanych opisów przypadków
- Dane pochodzą z badań przeprowadzonych wśród zdrowych ochotników i / lub badań pilotażowych 4 Dane pochodzą z kontrolowanych badań w istotnej populacji pacjentów
- Dane pochodzą z kontrolowanych badań w istotnej populacji pacjentówTwórcy bazy InxBase, i założyciele MedBase są lekarzami praktykami.
Twórcy bazy InxBase, i założyciele MedBase są lekarzami praktykami. W swoim doświadczeniu w pracy spotkali się z podstawową trudnością, tj. pytaniem KTÓRE interakcje mają rzeczywiste znaczenie kliniczne? Zaproponowali rozwiązanie ze zdefiniowanym „progiem alarmowym” rozróżniającym opisane w piśmiennictwie interakcje bez znaczenia klinicznego (A) / z niepewnym znaczeniem lub mogącym się zmieniać (B) od tych interakcji które są klinicznie istotne ale można ich uniknąć (C) lub też wymagana będzie zmiana leczenia (D).
Przykład interakcji i opisów
OPIS INTERAKCJI KLINICZNEJ A
Substancje czynne: X, Y
Droga podania: systemic, systemic
Ciężkość – opis: Brak znaczenia klinicznego wzajemnego wpływu leków
Opis prawdopodobieństwa / dokumentacji: Dane pochodzą z badań przeprowadzonych wśród zdrowych ochotników i / lub badań pilotażowych wśród pacjentów
Mimo że badania ex vivo wykazały większą skuteczność działania przeciwpłytkowego połączenia cilostazolu i aspiryny w porównaniu z monoterapią aspiryną, efektu takiego nie zaobserwowano u zdrowych ochotników. Wykazano, że jednoczesne stosowanie jest bezpieczne dla pacjentów. W przypadku pacjentów wysokiego ryzyka zalecane jest nawet połączenie z klopidogrelem.
INFORMACJE PRAKTYCZNE
Dostosowanie dawki nie jest wymagane.
Referencje:
Mallikaarjun S, Forbes WP, Bramer SL. Interaction potential and tolerability of the coadministration of cilostazol and aspirin. Clin Pharmacokinet. 1999;37 Suppl 2:87-93. Han YL, Su QF, Li Y, Wang SL, Jing QM, Ma YY et al. [Short-term outcomes of triple antiplatelet therapy after percutaneous coronary intervention]. Zhonghua Yi Xue Za Zhi. 2006;86:1093-6. Chen YD, Lu YL, Jin ZN, Yuan F, Lü SZ. A prospective randomized antiplatelet trial of cilostazol versus clopidogrel in patients with bare metal stent. Chin Med J (Engl). 2006;119:360-6. Douglas JS, Holmes DR, Kereiakes DJ, Grines CL, Block E, Ghazzal ZM et al. Coronary stent restenosis in patients treated with cilostazol. Circulation. 2005;112:2826-32. Lee BK, Lee SW, Park SW, Lee SW, Park DW, Kim YH et al. Effects of triple antiplatelet therapy (aspirin, clopidogrel, and cilostazol) on platelet aggregation and P-selectin expression in patients undergoing coronary artery stent implantation. Am J Cardiol. 2007;100:610-4. Rao AK, Vaidyula VR, Bagga S, Jalagadugula G, Gaughan J, Wilhite DB et al. Effect of antiplatelet agents clopidogrel, aspirin, and cilostazol on circulating tissue factor procoagulant activity in patients with peripheral arterial disease. Thromb Haemost. 2006;96:738-43. Ahn JC, Song WH, Kwon JA, Park CG, Seo HS, Oh DJ et al. Effects of cilostazol on platelet activation in coronary stenting patients who already treated with aspirin and clopidogrel. Korean J Intern Med. 2004;19:230-6.
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE
OPIS DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANEGO D
Substancje czynne: Acetylsalicylic acid
Droga podania: wszystkie
Opis ryzyka: Ryzyko krwawienia
KONSEKWENCJE
Wysoki wzrost ryzyka krwawienia. Przy stosowaniu leków antytrombotycznych może to nie być widoczne podczas monitorowania INR
REKOMENDACJE
Ryzyko jest więcej niż addytywne (synergiczne). Zmniejszenie liczby leków przeciwzakrzepowych i/lub antytrombotycznych zmniejszy ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Terapie alternatywne obejmują np. paracetamol lub opioidy w przypadku bólu i inne leki jak selektywne i nieselektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny w przypadku depresji.
Dostępne ścieżki korzystania z zasobów
Przegląd produktowy
Kiedy sprawdzi się:
Ścieżka ta jest szczególnie przydatna w sytuacjach, gdzie czas na dogłębne analizy jest ograniczony, a istotne jest szybkie zweryfikowanie, czy składniki aktywne powtarzają się w różnych preparatach. Jest to kluczowe, gdy pacjent nabywa wiele produktów farmaceutycznych o różnorodnym statusie rejestracyjnym.
Przeznaczenie:
Główne zastosowanie polega na identyfikacji „w locie” potencjalnie problematycznych kombinacji produktów. Pozwala na szybkie przeskanowanie wszystkich typów interakcji dla wybranego zestawu produktów farmaceutycznych.
Dostępne funkcjonalności:
- Szybki listing problematycznych par produktów
- Podsumowanie zbiorcze liczby par produktów z każdym rodzajem zidentyfikowanej zależności interakcje lek-lek (powered by Pharmindex), interakcje lek-suplement, synergizmy, antagonizmy i inne
- Identyfikacja powtórzeń substancji leczniczych oraz składników suplementów diety (wielokrotność wystąpień)
- Macierz (wykres rozrzutu) zidentyfikowanych zależności na parach produktowych
- Przycisk „Pobierz raport skrócony” do excela – raport ze zidentyfikowanymi, problematycznymi parami produktów wraz z przypisanym rodzajem zależności
- Oznaczenie kolorystyczne rodzajów interakcji: czerwony dla interakcji lek-lek, pomarańczowy dla interakcji lek-suplement, zielony dla synergizmów, niebieski dla antagonizmów, fioletowy dla zależności typu „inne”
Wkrótce dostępne funkcjonalności:
- „Pobierz” formatkę do przeglądu lekowego – lista analizowanych produktów wraz z polami na samodzielne oznaczenie pory dnia przyjmowania preparatu, porcji, wskazania czy preparat jest przyjmowany z posiłkiem lub niezależnie od posiłku, dodatkowe uwagi
Szczegóły interakcji
Kiedy sprawdzi się:
Mam więcej czasu na doradzenie pacjentowi, szczególnie w kwestii optymalizacji farmakoterapii. Podczas przeglądu lekowego.
Przeznaczenie:
Rozumiem naturę zidentyfikowanej relacji, mogę porozmawiać z pacjentem. Detaliczny opis pary zależności i wyszczególnione typy, dzięki czemu rysuje się płaszczyzna do współpracy z pacjentem nad optymalizacją suplementacji oraz farmakoterapii.
Dostępne funkcjonalności:
- Identyfikacja problematycznych par składnikowych
- Podsumowanie zbiorcze według liczby par składnikowych, dla każdego rodzaju zidentyfikowanej zależności: interakcje lek-suplement, synergizmy, antagonizmy i inne
- Interakcje lek-lek wraz z opisem zależności, dostarczanym przez Pharmindex
- Interakcje lek-suplement wraz z opisem zależności oraz identyfikacją pary problematycznych składników
- Synergizmy wraz z opisem zależności oraz identyfikacją synergistycznej pary składnikowej
- Antagonizmy wraz z opisem zależności oraz identyfikacją problematycznej pary składnikowej
- Zależności „inne” wraz z opisem zależności oraz identyfikacją problematycznej pary składnikowej
- Okno z opisem szczegółowym zależności wraz z bibliografią
- Wykres słupkowy z częstością wystąpień typów synergizmów i antagonizmów
- Przycisk „Pobierz raport rozszerzony” do excela – raport ze zidentyfikowanymi problematycznymi parami produktów oraz parami składnikowymi wraz z przypisanym rodzajem zależności
- Oznaczenie kolorystyczne rodzajów interakcji: czerwony dla interakcji lek-lek, pomarańczowy dla interakcji lek-suplement, zielony dla synergizmów, niebieski dla antagonizmów, fioletowy dla zależności typu „inne”
Baza wiedzy
Kiedy sprawdzi się:
Kiedy chcę poszerzyć własną wiedzę. Kiedy chcę doradzić pacjentowi komplementarny suplement i opowiedzieć więcej o korzyściach płynących z tego połączenia.
Przeznaczenie:
Chcę wiedzieć więcej. Eksploracja zasobów od strony składnik-składnik, dzięki czemu można poznać bogactwo rosnących zasobów Smart Supplement
Dostępne funkcjonalności:
- Filtrowanie według rodzaju zależności i typu zależności
- Filtrowanie według kategorii składnika i następnika
- Podsumowanie według liczby poprzedników i następników dla wybranej selekcji
- Podsumowanie według liczby opisanych interakcji z lekami i zależnościami na poziomie składników suplementów diety dla wybranej selekcji
- Okno z opisem szczegółowym zależności wraz z bibliografią
- Dodatkowe wykresy zliczające wystąpienia poprzednika i następnika. Pomagają one odpowiedzieć na pytania typu: na ile innych składników ma wpływ witamina D albo czy na witaminę D wpływają inne składniki i ile ich jest?
- Oznaczenie kolorystyczne rodzajów interakcji: czerwony dla interakcji lek-lek, pomarańczowy dla interakcji lek-suplement, zielony dla synergizmów, niebieski dla antagonizmów, filetowy dla zależności typu „inne”
New Arrivals Summary
już wkrótce
Przykładowe scenariusze użycia narzędzia
- Scenariusz: Pacjent z wieloma przepisanymi lekami
- Kiedy się sprawdzi: Farmaceuta albo lekarz spotyka pacjenta, który ma przepisane różne leki od różnych specjalistów. Istnieje ryzyko interakcji lek-lek, które mogą być niebezpieczne dla pacjenta.
- Korzyści: System pozwala na szybkie zidentyfikowanie i zrozumienie potencjalnych interakcji, umożliwiając farmaceucie przekazanie ważnych informacji pacjentowi i zapobieganie niepożądanym reakcjom.
- Scenariusz: Pacjent zażywający zarówno kilka leków, jak i suplementów
- Kiedy się sprawdzi: Farmaceuta albo lekarz spotyka pacjenta, który samodzielnie kupuje suplementy diety, nie zdając sobie sprawy z możliwych interakcji z jego lekami.
- Korzyści: Farmaceuta albo lekarz może wykorzystać system do analizy kombinacji leków i suplementów, co pomaga w informowaniu pacjenta o bezpiecznym ich stosowaniu i uniknięciu negatywnych interakcji oraz maksymalizacji efektów suplementacji.
- Scenariusz: Doradztwo dotyczące optymalizacji terapii
- Kiedy się sprawdzi: Podczas przeglądu lekowego, gdy pacjent potrzebuje pomocy w zrozumieniu, jak jego leki i suplementy współdziałają.
- Korzyści: System umożliwia farmaceucie lub lekarzowi szczegółowe omówienie z pacjentem zależności między przyjmowanymi preparatami, co może prowadzić do lepszej optymalizacji terapii, poprawy efektów leczenia i maksymalizacji efektów suplementacji.
- Scenariusz: Edukacja pacjenta i prewencja problemów zdrowotnych
- Kiedy się sprawdzi: Gdy pacjent jest zainteresowany rozpoczęciem nowej suplementacji lub zmianą schematu leczenia.
- Korzyści: System zapewnia informacje, które pozwalają lekarzowi lub farmaceucie na edukowanie pacjenta o potencjalnych ryzykach i korzyściach, co przyczynia się do lepszej prewencji i świadomego podejmowania decyzji zdrowotnych.
- Scenariusz: Pilne sytuacje wymagające szybkiej analizy
- Kiedy się sprawdzi: W sytuacjach nagłych, kiedy trzeba szybko ocenić ryzyko interakcji lekowych wobec pacjenta.
- Korzyści: Dzięki szybkiemu dostępowi do informacji o interakcjach, system pozwala na natychmiastowe podjęcie decyzji i zapobieganie potencjalnie niebezpiecznym skutkom zdrowotnym.
Dodatkowe oznaczenia kolorystyczne
W sytuacji kiedy pomiędzy parą analizowanych produktów nie ma żadnej interakcji, ale jest zidentyfikowane ryzyko działania niepożądanego, wówczas taka para zostaje oznaczona kolorem szarym.
Dane dotyczące EFSA
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności – dalej EFSA, European Food Safety Authority – jest kluczowym organem Unii Europejskiej (UE) powołanym na mocy Rozporządzenia (WE) Nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. do działań związanych z oceną ryzyka.
Claimy zdrowotne – dalej claimy EFSA, znane również jako health claims, to stwierdzenia (oświadczenia zdrowotne) umieszczane na produktach spożywczych, które informują konsumentów o korzyściach zdrowotnych wynikających z ich spożycia. EFSA odgrywa kluczową rolę w procesie zatwierdzania tych twierdzeń w Unii Europejskiej. Aby claim zdrowotny mógł być użyty na etykiecie produktu, musi zostać naukowo zweryfikowany i zatwierdzony przez EFSA. Proces ten zapewnia, że twierdzenia są poparte solidnymi dowodami naukowymi i nie wprowadzają w błąd konsumentów odnośnie do korzyści zdrowotnych danego produktu. Wszystkie oświadczenia zdrowotne dopuszczone do stosowania w UE są zamieszczone w unijnym rejestrze prowadzonym przez Komisję Europejską.
Ww. wykaz nie obejmuje oświadczeń zdrowotnych z art. 13 rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (dalej „rozporządzenie”) z tzw. „listy pending” (dla których ocena EFSA lub rozpatrzenie przez Komisję Europejską nie zostały jeszcze zakończone), które mogą być nadal stosowane zgodnie z art. 28 ust. 5 i 6 rozporządzenia do czasu podjęcia przez Komisję ostatecznej decyzji.
Narzędzie zawiera dane zarówno o claimach EFSA, jak i oświadczeniach “pending”. Dane pochodzą z dwóch źródeł – dalej źródła EFSA:
https://ec.europa.eu/food/food-feed-portal/screen/health-claims/eu-register – unijnym rejestr prowadzonym przez Komisję Europejską zawierający claimy EFSA
https://www.efsa.europa.eu/sites/default/files/2021-06/questions-on-hold-botanical-claims.xlsx – lista “pending”
Struktura danych została ujednolicona do jednej tabeli na podstawie spójności rodzaju informacji zawartej w poszczególnych polach tabel źródłowych.
Podkreślamy, że EFSA nie jest partnerem Pharmdiver i w żaden sposób nie promuje i nie wspiera tego rozwiązania.
W narzędziu prezentujemy w analitycznej formie zestawienie zbiorcze powyższych danych. W tym celu przeprowadzony został proces ujednolicenia, słownikowania i kategoryzacji ułatwiający analizę zbioru claimów EFSA oraz oświadczeń z listy pending. Proces ten obejmuje:
- Słownikowanie nazw składników, których dotyczą claimy na składniki Pharmdiver w celu połączenia danych ze składnikami występującymi w notyfikacjach w Rejestrze GIS
Kategoryzacja claimów w oparciu o informację z pola Health relationship z danych EFSA. Kategoryzacja ma na celu stworzenie ogólnych , spójnych i umożłiwiających precyzyjniejszą agregację grup claimów dotyczących obszaru zdrowotnego wyspecyfikowanego w nazwie kategorii. - Uporządkowanie pola EFSA claim zawierającego claimy EFSA w ujednoliconej formie i formatowaniu – usunięcie punktorów i znaków specjalnych oraz opisów objaśniających. Rozdzielenie odrębnych oświadczeń znakiem “|”.
W ramach danych tabelarycznych prezentujemy zarówno pola utworzone w ramach powyższego procesu, jak również surowe dane ze źródeł EFSA. W narzędziu znaleźć można następujące pola dotyczące danych EFSA:
- Składnik Smart – składnik Pharmdiver dopisany do claimu EFSA w procesie słownikowania. Jeśli nie znaleziono odpowiednika w bazie składników Pharmdiver nie nastąpiło przypisanie
- Składnik EFSA – składnik ze źródeł EFSA
- Status EFSA – status claimu EFSA (Authorised, Non-authorised, Draft, Pending Risk Managers’ decision)
- Potrzeba zdrowotna Smart – kategoria obszaru zdrowotnego, którego dotyczy claim stworzona przez Pharmdiver. NIektóre claimy mogą posiadać więcej niż jedną kategorię
- Potrzeba zdrowotna EFSA – pole Health relationship ze źródeł EFSA – na jego podstawie przypisujemy kategorię Pharmdiver
- Claim Smart – claim EFSA z uporządkowanym formatowaniem opracowany przez Pharmdiver.
- Claim EFSA – claim EFSA w postaci prezentowanej w źródle EFSA
- Typ – Artykuł wskazujący na typ claimu (pole ze źródeł EFSA)
- Referencja opinii EFSA – numer opinii EFSA (pole ze źródeł EFSA)
- URL opinii (pole ze źródeł EFSA)
- URL legislacji (pole ze źródeł EFSA)
- Warunki użytkowania (pole ze źródeł EFSA)
- Ograniczenia użycia (pole ze źródeł EFSA)
Korzystamy z zasobów i informacji EFSA dokładamy wszelkiej staranności aby być w zgodności z wytycznymi prezentowanymi na stronie EFSA “Informacja prawna” i podkreślamy, że.:
- EFSA oraz Pharmdiver nie ponoszą żadnej odpowiedzialności (w tym m.in. za żadne bezpośrednie lub wynikowe straty lub szkody, które może ponieść użytkownik lub jakakolwiek inna strona trzecia) wynikającej z tych informacji
- EFSA oraz Pharmdiver nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za błędy, nieścisłości lub niespójności w odniesieniu do tekstów dostępnych w ramach Danych dotyczące claimów EFSA – odpowiednio stronie internetowej EFSA oraz Pharmdiver – które różnią się od dokumentów naukowych i administracyjnych oficjalnie przyjętych, wydanych lub zatwierdzonych przez właściwe organy zarządzające należy mieć na względzie, że Dane dotyczące claimów EFSA odzwierciedlają informacje i stan wiedzy dostępne w dniu, w którym zostały przyjęte lub zatwierdzone i nie muszą być wyczerpujące, kompletne, ścisłe ani aktualne oraz nie powinny być traktowane jako porada prawna ani zawodowa (aby uzyskać poradę w konkretnej kwestii, należy zawsze konsultować się z odpowiednio wykwalifikowanym specjalistą)
- EFSA stara się minimalizować zakłócenia spowodowane błędami technicznymi i nie może zagwarantować, że usługi będą świadczone w sposób ciągły lub że nie będą podlegać zakłóceniom spowodowanym przez problemy techniczne, co z atym idzie podobnej gwarancji nie możemy udzilić dla naszego rozwiązania
- nie prezentujemy Danych dotyczące claimów EFSA i wynikających z nich hiperłączy w sposób sugerujący, że EFSA promuje jakikolwiek komercyjny produkt lub usługę, wyniki naukowe lub administracyjne albo informacje lub teksty, w kontekście których są one publikowane oraz zachowujemy taką formę prezentacji, aby nie wprowadzać w błąd co do źródła treści a EFSA powinna zostać w pełni uznana za źródło lub autora odpowiednich dokumentów
- hiperłącza do innych stron internetowych prezentowane w Danych dotyczących claimów EFSA, prowadzone są przez podmioty zewnętrzne, nad którymi EFSA oraz Pharmdiver nie mają kontroli i za które nie ponoszą odpowiedzialności. Zamieszczenia hiperłącza do innej strony internetowej nie należy traktować jako wyrazu poparcia ze strony EFSA. Użytkownicy klikający i odwiedzający inną stronę podlegają zasadom mającym zastosowanie do nowej strony.
- staramy się monitorować – w odniesieniu do poszczególnych dokumentów – czy ogólna zasada ponownego wykorzystywania podlega ewentualnym, szczególnym warunkom wskazanym w poszczególnych oświadczeniach o prawach autorskich w nich zawartych, jeśli jednak właściciel praw do odpowiednich informacji, dokumentów i danych stwierdzi naruszenie jego prawa prosimy o pilny kontakt pod adresem e-mail [email protected]
- wskazujemy również na ograniczeń korzystania z oświadczeń, na terytorium Unii Europejskiej, ponieważ taka jest właściwość ich stosowania. W innych krajach korzystanie z niektórych oświadczeń może być ograniczone (dodatkowo również na terytorium UE mogą zachodzić różnice z uwagi na krajowe ograniczenia).